Le ciaval (Equus ferus caballus) (gherdëina: ciaval, badiot: ciaval, fascian: ciavạl) é n mamifer mangiaerba che alda pro le domëne di eucarioc y pro le rëgn di tiers tla familia di equidae.

Ciaval

Danter les sortes plü presëntes ti raiuns dles valades ladines dles Dolomites él i Haflinger y i norics.

Vocabolar dl ladin leterar mudé

 

ciaval Ⓔ CABALLUS (EWD 2, 173; http://www.atilf.fr/DERom/entree/ ka’Ball-a) 6 1763 ciaval ‘equus’; schi a ciaval ‘equito’ (Bartolomei1763-1976:74, 97)
gad. ciaval mar. ćiaval Badia ćiaval grd. ciaval fas. ciaval fod. ciaval amp. caval LD ciaval MdR ćiaval
s.m.f. Ⓜ ciavai, ciavala, ciavales
(gad. B 1763; A 1879; G 1923; Ma 1950; P/P 1966; V/P 1998; DLS 2002, grd. A 1879; G 1879; G 1923; L 1933; Ma 1953; F 2002; DLS 2002, fas. A 1879; R 1914/99; G 1923; DA 1973; Mz 1976; DLS 2002; DILF 2013, fod. A 1879; G 1923; T 1934; Pe 1973; P/M 1985; Pz 1989; DLS 2002; Ms 2005, amp. A 1879; Q/K/F 1982; C 1986; DLS 2002, LD DLS 2002, MdR)
a) Mi care Mercadant! De le ćiaval che m’avëis menè, ne sunsi nët nia contënt. Mi care Mërcadant! De le çhiaval che m’avëis menè, ne sunsi nëtt nia contënt. DeRüM, Mercadant1833-1995:286 (MdR);
b) E sci ch’a chesta caales / s’i ra sona a pì no pos E sci c’ a chesta cavales / s’ i ra sòna a pi no pos DemenegoG, LodeMasciza1844-1929:117 (amp.);
c) Al á odü l’Orco daimpró da cortina / ch’al i parô impröma le ciaval dl Fujina. Al á odü l’Orco damprò da cortina / ch’al i parô imprüma l’ćiaval dl Fojina. PescostaC, OrcoIocl1858-1994:231 (Badia); d) Vedé cuanta caretes coi caai, / Trasparentes e foghe artifiziai Vedè quanta carretes coi cavai, / Trasparentes e foghe artifiziai DegasperF, AgostinoCostantini1860:1 (amp.); e) Por ascogne les leghermes, che cuntra orenté i bagnâ i edli, sbalzel söl ciaval, y raita asvelt a ce dla trupa Pur ascogne les legrimes, che cuntra orentè i bagnà i oudli, sbalzel soul ciaval, e reita svelto a ciè d’la truppa DeclaraJM, SantaGenofefa1878:9 (Badia); f) L marcadënt à dat i sparons al ciaval y ie mucià per fertuna dal pericul. L ma̤rka̤dá̤nt a dat i špa̤róŋs a̤ l txa̤vál i íe mutšá pę̆r fę̆rtúna̤ da̤ l pę̆ríkul. RifesserJB, Plueia1879:107 (grd.)