Articul per Ladin Gherdëina

La religion ie na recoiüda de credënzes y ric de na persona o de na comunità de persones tl’esperiënza di elemënc dla vita conscidrei sacri, n raport cun la divinità o cun Dîe. L conzet de religion vën definí lià a n cuntest cultural spezifich te na dimenscion storica.

Gejú Crist Pantocrator, Dlijia dl Sant Sepolcher tla zité santa Ierusalem
Simboi dles cater maius religiuns abramitiches tl monn: Cristianejim, Iudaism, Islam y Bahá'í

Religiuns tl monn mudé

Cristianejim mudé

Le cristianejim é na religiun monoteistica universalistica, che nasc dal iudaism dl I seco y se basëia sön la revelaziun de Gesu Crist ti Vangeli sciöche Messia, le Fi de mort y ressorí. Al é la religiun plü slariada fora tl monn adöm cunca. 2,2 miliarc de fedei. Le cristianejim vëgn ince definí adöm cun le iudaism y l’Islam ne “religiun abramitica[1].

Tles valades ladines é le cristianejim la religiun dominanta.

Gejú Crist mudé

Gejú Crist o Gejú de Nazaret (Betlem, 7-2 dan C. [2], 23-36 do C. [3]) é le fondadú y la figöra zentrala tl cristianejim, te chël che al é le Messia, le Fí de gnü söla tera, mort y ressorí. Al é üna dles figöres plü importantes tla storia dla porsona. Süa storia, dantadöt i ultims agn de süa vita cun l’indicaziun de 24 mirachi, é cuntada tl Nü Testamënt, dantadöt ti Vangeli y tles Lëtres dl Apostul Paul.

Sanc mudé

Danter i pröms sanc cristiagn y fondadus dl cristianesim él:

San Pire Apostul

San Paul Apostul

Oraziuns cristianes mudé

Iudaism mudé

Le iudaism o ebraism (por ebraich: יהדות‎) é na religiun monoteista abramitica y ince n stil de vita y na tradiziun culturala dl popul ebraich tles comunités desvalies fora por le monn. Le iudaism d’aldedaincö é l’evoluziun dla religiun biblica aladô de chëra che Chël Bel , Yahwhe, á fat na alianza cun le popul ebraich (o popul d'Israel). I tesć fondamentai dl iudaism é la Torah, le Tanakh, le Talmud y la Mishnah.

Danter les figöres plü importantes dl Iudaism y ince tl Vedl Testamënt por le cristianejim él: Abram Mose

Islam mudé

L islam ie na religion monoteista abramitica che ie nasciuda tla penijula arabica tla zità higiazena dla Mecca dl VII secul do G.Cr. cun Maomet, che vën cunscidrá dai musulmans l ultim profet che porta la lege y che ie unì menà da Die.

Notes mudé

  1. Religion, Religions, Religious, de Jonathan Z. Smith, in Mark C. Taylor (curaté da), Critical Terms for Religious Studies, University of Chicago Press, 1998, pl.430, ISBN 978-0-226-79156-2.
  2. Dates aratades dërtes dai studiá danter i 7 y i 6 dan C.
  3. La data aratada dërta dala maiú pert di studiá é vëndres ai 7 d’aurí 30 do C.