Unieja

zità de la Talia
(Readressà da Aunejia)
Articul per Ladin Gherdëina

Unieja (gherdëina: Unieja, badiot: Aunejia, fascian: Unejia; talian: Venezia, veneto: Venèsia) ie na zità taliana che ie la capitela de la zità metropolitana de Unieja y nce dl Veneto. Tl 2021 ova l chemun na populazion de 259 263 abitanc sun na spersa de 415,94 km².[3] La zità storica de Unieja fej mé ora na pert dl chemun.

Unieja / Aunejia / Unejia
Venezia (talian)
Venèsia (veneto)
Blason de Unieja / Aunejia / Unejia
Blason de Unieja / Aunejia / Unejia
Bandiera de Unieja / Aunejia / Unejia
Bandiera de Unieja / Aunejia / Unejia
Blason Bandiera
Plaza de San Merch a Unieja
Raion
Stat  Talia
Region Veneto Veneto
Provinzia Unieja
Nfurmazions prinzipeles
Coordinedes 45°26'23"N, 12°19'55"E
Autëza 2 m
Spersa 415,9 km² [1]
Populazion 250 369 ab. (1 jené 2023) [2]
Densità 602 ab./km²
Auter
Codesc de la posta 30121–30176
Prefis dl telefon 041
Codesc ISTAT 027042
Plata internet www.comune.venezia.it
Cherta
Cherta de localisazion: Talia
Unieja
Unieja
Unieja (Talia)

Storia mudé

 
La Republica de Unieja cun si Stato da Màr.

Per ntëur 1000 ani ala longia ie Unieja stata la capitela de n stat mpurtant che tulova ite, ti mumënc de si majera putënza, nia mé bona pert dla Planadura Padana, nchina a Bergamo, ma nce belau duta la lingia de ijules y penijules dl Adriatich dala pert urientela, da l'Istria, nchina a Corfu y plu a urient nchinamei Creta y Cipro.

La gran richëza de chësta zità, nce tlameda la Serenissima, ie mo da amiré te si monumënc, coche la Basilica de San Merch, l Palaz dl Doge, la Salute, San Zaccaria, la Scuola di San Rocco, l'Accademia y mo truepes d'autri.

La fundazion dla zità amesa la laguna sun n grum de ijules cunliedes da puenc, fova stata gaujeda ai tëmpes dla migrazions barbariches, dala populazions venetes che criva salvëza y segurëza contra i priculi di invasëures.

Al didancuei ie Unieja un di zëntresc plu mpurtanc dl turism culturel mundiel.

Geografia mudé

Tlima mudé

Temperatures mesanes y prezipitazions per Unieja
Jen Fau Mer Aur Mei Jun Lug Ago Set Uto Nov Dez
Mesaria mascima (°C) 5,8 8,2 12,0 16,3 21,2 24,8 27,5 27,0 23,6 18,1 11,5 6,7 Ø 16,9
Mesaria minima (°C) −0,9 0,7 3,8 7,9 12,3 15,9 17,8 17,3 14,2 9,4 4,2 0,0 Ø 8,6
Prezipitazions (mm) 37 48 61 78 65 69 52 69 59 77 94 61 Σ 770
Ëures de surëdl (h/d) 2,6 3,8 4,6 5,8 7,4 8,1 9,3 8,3 6,6 4,9 2,9 2,5 Ø 5,6
Dis cun prezipitazions (d) 7 6 7 8 8 9 6 7 5 6 8 6 Σ 83
Temperatura de l'ega (°C) 9 8 10 13 17 21 23 24 21 18 14 11 Ø 15,8
Tume (%) 81 78 77 77 77 74 73 74 76 78 82 84 Ø 77,6
T
e
m
p
e
r
a
t
u
r
a
5,8
−0,9
8,2
0,7
12,0
3,8
16,3
7,9
21,2
12,3
24,8
15,9
27,5
17,8
27,0
17,3
23,6
14,2
18,1
9,4
11,5
4,2
6,7
0,0
Jen Fau Mer Aur Mei Jun Lug Ago Set Uto Nov Dez
P
r
e
z
i
p
i
t
a
z
i
o
n
s
37
48
61
78
65
69
52
69
59
77
94
61
  Jen Fau Mer Aur Mei Jun Lug Ago Set Uto Nov Dez

Referënzes mudé

  1. "Superficie di Comuni Province e Regioni italiane al 9 ottobre 2011". Istitut naziunel talian de statistica. Trat ite ai 16 merz 2019.
  2. https://demo.istat.it/?l=it.
  3. https://www.databasecomuni.it/