Milia Insam Kostner

Articul per Ladin Gherdëina

Milia Insam Kostner, dita nce Milia dl Galina (* 26 fauré 1923 te Sëlva; † 5 setëmber 2015 a Urtijëi) fova na scritëura ladina de Gherdëina.

Biografia

I genitori fova Stina Ploner da Corpomio (Cësa nueva) y Tone Insam Galina, tramdoi scultëures Tl 1946 se ova Milia maridà cun l scultëur Hermann Kostner da Stlujuc. Te 12 ani ai abù set mutons. A scrì ala scumencià plu tert te si vita do avëi trà su i mutons. La se firmova for sciche Milia Kostner. Per truepes ani à Milia laurà per i pueresc dl luech tres la ECA (Ente Comunale Assistenza). Ëila á scrit scialdi sula storia de Gherdëina da zacan (ani 1920-1950). Truepes scric nen ie mo nia stac publichei. N valguni ie publichei tl liber de Rut Bernardi y Paul Videsott.

Publicazions y scric

Libri

Milia Insam Kostner: Sn. Andrea Desalla. Vita y ntraunides de Sn. Desalla. Union di Ladins de Gherdëina, Urtijëi 2004.

Calënder de Gherdëina

Na storia vëira, dan 40 ani. Calënder de Gherdëina 1985, pl. 92-102.
Chiena de Gherdëina ti ani 1930. Calënder de Gherdëina 1986, pl. 94–102.
I cràmeri. Calënder de Gherdëina 1987, pl. 142–144.
Doi de Gherdëina: anda Trina y bera Tone. Calënder de Gherdëina 1988, pl. 51–56.
L Papa a Weißenstein. Calënder de Gherdëina 1989, pl. 48-49.
Burdengëia – na cësa y jënt da zacan. Calënder de Gherdëina 1990, pl. 58–62.
Bera Carlo Crepaz da Maidl. Calënder de Gherdëina 1993, 69–72.
Dan 50 ani. Calënder de Gherdëina 1995, pl. 49–55.
Lecurdanzes dla scola da zacan. Calënder de Gherdëina 1998, pl. 101–108.
L’eva, l mënder tier de cësa. Calënder de Gherdëina 1999, pl. 116–119.
La storia de Adina. Calënder de Gherdëina 1999, pl. 136–140.
L’ultima plecia. Calënder de Gherdëina 2001, pl. 169–174.
La stues de Gherdëina. Calënder de Gherdëina 2002, pl. 128–130.
Na storia de Israel y la Palestina. Calënder de Gherdëina 2003, pl. 80–82.
La cësadafuech da zacan. Calënder de Gherdëina 2004, pl. 176–181.
Drin, drin! Ie son l telefonin. Calënder de Gherdëina 2004, pl. 211.
Vosc gurmel. Calënder de Gherdëina 2005, pl. 78.
La gran families da plu da giut. Calënder de Gherdëina 2005, pl. 134–137.

La Usc di Ladins

L’arani. La Usc di Ladins 1.1.1984, pl. 35.
Chi sonsa ie?. La Usc di Ladins 1.2.1984, pl. 28
Na storia per pitli. La Usc di Ladins 1.3.1984, pl. 27.
Storia per granc y pitli. La Usc di Ladins 1.11.1984, pl. 14.
Pitla storia da zacan te Sëlva. La Usc di Ladins 1.1.1985, pl. 50.
L becher. La Usc di Ladins 1.2.1985, pl. 13.
L bacan de Barbian. La Usc di Ladins 1.12.1985, pl. 4.
N iede fovel.... La Usc di Ladins 1.3.1986, pl. 18.
Maria dl Grien. La Usc di Ladins 15.5.1986, pl. 27.
Furmies. La Usc di Ladins 15.7.1986, pl. 9.
Pitla storia. La Usc di Ladins 15.12.1986, pl. 25.
La surices da eles. La Usc di Ladins 15.3.1987, pl. 12.
Na storia per mutons dal Israel. La Usc di Ladins 1.11.1989, pl. 29.

Bibliografia

Erica Senoner, Matilde Pezzei, Marta Mussner: Ëiles de Gherdëina. Stories de vita de ëiles de Gherdëina, zacan y al didancuei. Chemuns de Gherdëina 2001, pl. 104-105.
Erica Senoner: Lecurdanza de anda Milia Insam Kostner. Calënder de Gherdëina 2016, pl. 251.
Rut Bernardi, Paul Videsott: Geschichte der ladinischen Literatur. Ein bio-bibliographisches Autorenkompendium von den Anfängen des ladinischen Schrifttums bis zum Literaturschaffen des frühen 21. Jahrhunderts. Scripta Ladina Brixinensia 3. Bulsan 2013. ISBN 978-88-6046-060-8 (tudësch) pl. 643-651.