Ciastiei tla Ladinia

(Readressà da I ciastiei tla Ladinia)
Articul per Ladin Gherdëina

Tl raion de la Ladinia se à mantenì nfin al didancuei plu ciastei. Danter chisc ie l ciastel de Tor a San Martin, l ciastel de Sëlva (Fischburg) te Gherdëina y l Ciastel de Andrac te Fedom. L ie mo da udëi la ruines dl ciastel de Val te Sëlva y dl ciastel dl Balest (Stetteneck) te Val d' Ana a Urtijëi. Seurapro iel mò vel residënza nëubla, sciche Ciastel Colz a La Ila o Freyeck a Picolin. Te Fascia se à mé cunservà la Torn de Poza, ntanche chëla de Vich ie scumparida. Mpurtanza storica à nce la residënza dl Maier a Picolin, La Gran Ciasa a La Pli de Mareo y Castel Zanna te Anpezo. Dl ciastel de Botestagn (Peutelstein) te Anpezo restel mé vel sedim.

L ciastel de Sëlva
L ciastel de Sëlva

I Ladins de chëi seculi ne ova nia pudestà de autoguviern, mé te Anpezo fovel regules che garantiva n pert i dërc dla populazion locala cunfront ala suneria. Te gran pert dla suneries dl raion ladin ne ova i abitanc tan che degun dërc politics.Dala suneria de Val (Sëlva te Gherdëina)ons testemunianzes de lëtres al grof de Tirol de protest di abitanc contra i patrons dl ciastel de Val che teniva sot y manaciova la jënt de chëla suneria. De tel lamentanzes ie nce documentedes per la suneria de Tor. L ladin ne fova ntlëuta sanbën nia lingaz de aministrazion y de suneria y perchël fovel debujën che danter l pudëi fulestier y la populazion ladina fossel na sort de cianceres o de scrivans de iudize che pudova fé da intermediadëures, n pert univa chësta funzions nce seurantëutes da nëubli locai sciche i Colz o i Brach tla Val Badia.. Nce ti cunfronc dla dlieja vëniel dumandà te petizions di abitanc dla valedes ladines che l vënie segurà prevesc che ntënde y rejone nce ladin.

N possa bën dì che tres dut l Medieve fova i Ladins obiec y nia subiec dl dërt y dla aministrazions.

Plates sun i ciastiei dla Ladinia:

Plates cunliedes mudé

Eté medievela ti raions ladins