Radio Gherdëina Dolomites
| Articul per Ladin Gherdëina | 
|
Radio Gherdëina Dolomites ie na stazion radio liedia che trasmët te la rujeneda ladina. La ie de puscion dla familia Rabanser de Urtijëi, cun cunlauradëures paiei ma nce con truepes cunlauradëures ulenteres, zirca 20 tl 2021.
Storia
mudéRadio Gherdëina ie stat metù su tl 1979 da Ivo Walpoth, Arno Mahlknecht y Oswald Rifesser. La stazion radio mandova la trasmiscions sun modulazion de frecuënza (FM). La prima sënta fova sul Col de Ronc daujin al hotel Ronc y i primes cunlauradëures ie stac: Raffaella Enrich, Leo y Rainer Bernardi, Oscar Runggaldier, Ewald Moroder y Markus Schenk. Ai 4 de utober di 1979 ie unì trapinedes duta la njinies y l material tla streda Mëisules a Urtijëi, ulache Luis Sotriffer ova metú a despusizion na sënta nueva, do che l fova deventà cunmëmber dla sozietà dl radio. L ie stà metu su n trapuent (Umsetzer/ponte radio) sun Ciampinëi cun na frecuënza de 92,5 MHz. Do belau 2 ani de trasmiscions ie Radio Gherdëina ruveda al’ultima trasmiscion ai 1 de auril dl’81 per gaujes dl finanziamënt. Ai 1 de agost dl 1981, doche Othmar Moroder ova cumprà duta la lizenzes y i aparac, à Radio Gherdëina tëut si nueva sënta sëura la garages da Mauriz tl zenter de Urtijëi y scumencià inò cun la trasmiscions. N segondo trapuent ie pona stat metù sun Secëda cun na frecuënza de 94,0 MHz [1].
Ai 28 de fauré 1990 à Radio Gherdëina ino messù se fermé per questions de finanziamënc[2].
Tl 1991 à Ingrid y Franz Rabanser pià do Radio Gherdëina y ai 1 de auril à Radio Gherdëina inò funzionà, scumencian ence trasmiscions tla rujeneda taliana. Personal a tëmp plën restova i cunlauradëures da dant, per la programazion se cruziova i jëuni Armin Moroder y Adele Moroder Frisch y duc i autri passa 40 ulenteresc. Radio Gherdëina restova tla medema sënta tl Garage de Mauritz[3]. Dai primes de lugio dl 1997 à Radio Gherdëina inò spustà si sënta, chësc iede sun plaza de Sant'Antone a Urtijëi. La direzion tecnica restova de Ivo Walpoth y diretëur fova Armin Moroder[4].
Dal utober dl 2004 inant auden Radio Gherdëina nce tl raion de Bulsan nchin a Salurn y tla zità de Meran y nteur via. Radio Gherdëina Dolomites à festejà ai 22 de mei dl 2004 si 25 ani de atività.
Sënta
mudéLa sënta dl radio ie tla Cësa Sant'Antone sun Plaza Sant'Antone a Urtijëi.
Rujeneda
mudéLa rujenedes tl Radio Gherdëina ie mascimamënter l ladin ma nce l tudësch (dantaldut per la nutizies) y l talian tres ora per 24 ëura al di.
Personal
mudéLa diretëura dl radio ie la jurnalista prufesionista Romina Plancker che lëura adum cun Sandra Demetz (che se cruzia de duta la organisazion, dla aministrazion y di retlames), Nadia Kasslatter y Lisa Demetz (ex-atleta dla nazionale taliana de "saut cun i sci"). I autri 20 cunlauradëures ulenteres se dà ju dant al dut cun la trasmiscions cultureles.
Trasmiscions
mudéRadio Gherdëina mët a ji nuviteies, trasmiscions atueles de cultura, politica, economia, sport y trasmiscions de ntratenimënt per 24 ëura al di. Tl Radio Gherdëina audun truepa mujiga nternaziunela ma l radio lascia na gran lerch a artisc y grupes de mujiga dl post.
- Nutizies dal Aiut Alpin Dolomites uni di dala 10 danmesdì.
- Trasmiscion dl Chemun de Urtijëi uni prima juebia dl mëns dala 11.
- Die Tirolensie cun Otto Delago, uni doi enes, merdi dala 5.
- Scutëde su, jënt conta dla vita da zacan uni juebia dala 5.
- Cun fil y odla cun Barbara Moroder, uni segondo mierculdi, dala 11 danmesdì.
- Almanach ladin Istitut Ladin Cesa de Jan, uni doi enes, lunesc dala 11 y mierculdi da mesa la 1 domesdì.
- Dolomites Val Gardena, l turism te nosta valeda uni vënderdi dala 10.
- Marcià da scinché y baraté cun Romina y Barbara uni prim y terzo mierculdi dl mëns dala 5.
La trasmiscions ie da audí online sun la webpage dl radio te dut l mond. Chiche ulëssa se scuté su mo n iede vel trasmiscion, o la ëssa per vel gauja nia audida, vëniel pitá n podcast de belau duta la trasmiscions.
Frecuënzes
mudéRadio Gherdëina ie da audì sun FM y DAB+ (radio digitel) te duta la valedes ladines (Gherdëina, Val Badia, Fascia, Fedom y Ampëz) y te dut Südtirol. Tres l Web radio auden Radio Gherdëina sëura dut l mond.
89,4 Mhz Fascia
89,8 Mhz Reba, Fodom, Àlie
91,0 Mhz Maran y ntëurvia
92,6 Mhz Gherdëina, Raion dl Scilier, Renon, Val d'Isarch, Auta Val d'Isarch y Persenon
94,2 Mhz Gherdëina y Auta Badia
94,7 Mhz Auta Val de Puster
95,8 Mhz Raion de Ampëz
98,1 Mhz Bulsan y Unterland
99,2 Mhz Val Badia
107,8 Mhz Persenon y Val de Puster
DAD+ Südtirol, Trentino, Padova, Venezia
APP-Radio Gherdëina (IOS & Andrioid) + WebRadio Online
Notes
mudé- ↑ Egon Vinatzer: 10 ani Radio Gherdëina. Calënder de Gherdëina 1989 pl. 122.
- ↑ Egon Vinatzer: 28 de fauré - di fosch per “Radio Gherdëina” Calënder de Gherdëina 1991 pl. 39.
- ↑ Egon Vinatzer: Bënunì a «Radio Gherdëina» Calënder de Gherdëina 1992 pl. 136.
- ↑ Egon Vinatzer: Radio Gherdëina à mudà sënta. Calënder de Gherdëina 1998 pl. 130.
Internet
mudéBibliografia
mudé- Egon Vinatzer: 25 Ani Radio Gherdëina Dolomites. Calënder de Gherdëina 2005 pl. 109.
- Egon Vinatzer: Chindesc ani de radio cun la familia Rabanser. Calënder de Gherdëina 2007 pl. 122.
- Egon Vinatzer: 30 ani Radio Gherdëina. Calënder de Gherdëina 2010 pl. 141.]]