Franzia
Articul per Ladin Gherdëina |
Republica Franzëusa | |
---|---|
République française | |
Inn La Marseillaise | |
Inuem ufiziel | République française |
Rujeneda ufiziela | Franzëus |
Capitela | ![]() |
Abitanc | 67 413 000 ab. (mei 2021) |
Spersa | 643 801 km² |
Ega | 0,86% |
Densità | 104,7 ab./km² |
Guviern | |
Forma de guviern | Republica semi-presidenziela unitera |
Presidënt | Emmanuel Macron |
Prim minister | Élisabeth Borne |
Economia | |
PIB (numinel) • de ndut • a persona |
(2020) $2 936 miliarc $43 552 |
PIB (VPC) • de ndut • a persona |
(2020) $3 667 miliarc $54 396 |
Munëida | Euro (€) |
Auter | |
TLD Internet | .fr |
Prefis dl telefon | +33 |
Furnea a | man drëta |
Codesc ISO 3166 | FR |
La Franzia (franzëus: France [fʁɑ̃s] (scota su)), ufizielmënter la Republica franzëusa (franzëus: République française[1]), ie n stat transcuntinentel che à si zënter te l'Europa uzidentela cun raions sëuramer te l'America y ti Ozeans Atlantich, Pazifich y Indian.
La cunfina te l'Europa cun l Belje, l Luxemburg, la Germania, la Svizra, la Talia, l Monaco, l'Andora y la Spania. La Franzia ie lieda ence a la Gran Bretania tres l tunel dla Mania.
La Republica franzëusa ie na democrazia urganiseda coche republica semi-presidenziela. La zità capitela ie Paris. La Franzia ie danter i paejes plu svilupei y fej ora la sesta plu granda economia a livel mundiel. I idéei dla Republica franzëusa ven representei tres la declarazion di dërc dla persona y dl sëntadin.
La Franzia ie un di mëmbri fundadëures dl'Union européa, dla Nazions unides y n cumëmber dla Francophonie, di G8 y dl'Union latina. La Franzia ie nce n mëmber permanënt dl Cunsëi de Segurëza dla Nazions unides, coche nce una dla ot putënzes nucleères recunesciudes. L'Esagon ie la destinazion turistica plu cunesciuda al mond.
GeografiaModifica
StoriaModifica
Spartizion aministrativaModifica
RegionsModifica
Liej de plu tl articul: Regions de la Franzia
La Franzia ie spartida su te 18 regions aministratives (franzëus: régions, singuler région [ʁeʒjɔ̃]). De chëstes ie 13 te la Franzia metropolitana (te l'Europa) y 5 ie te la Franzia de sëuramer.
Lista de la regions aministrativesModifica
Sort | Region | Autri inuemes dl post | Capitela | Spersa (km2) |
Populazion[2] | Sëntes tl Cunsëi raionel |
Codesc INSEE[3] |
Regions da dant (nfin al 2016) |
Posizion | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Region metropolitana | Auvergne-Rhône-Alpes (Auvergne-Rhône-Elpes) |
Occitan: Auvèrnhe-Ròse-Aups Arpitan: Ôvèrgne-Rôno-Arpes |
Lyon | 69 711 | 8 042 936
|
204 | 84 | Auvergne Rhône-Alpes |
||
Region metropolitana | Bourgogne-Franche-Comté (Borgonia- Franche-Comté) |
Arpitan: Borgogne-Franche-Comtât | Dijon | 47 784 | 2 805 580
|
100 | 27 | Borgonia Franche-Comté |
||
Region metropolitana | Bretagne (Bretania) |
Breton: Breizh Gallo: Bertaèyn |
Rennes | 27 208 | 3 354 854
|
83 | 53 | zënza mudazion | ||
Region metropolitana | Centre-Val de Loire (Zënter-Valeda de la Loire) |
Orléans | 39 151 | 2 573 180
|
77 | 24 | zënza mudazion | |||
Region metropolitana | Corse (Corsica) |
Cors: Corsica | Ajaccio | 8 680 | 340 440
|
63 | 94 | zënza mudazion | ||
Region metropolitana | Grand Est (Gran Est) |
Tudësch: Großer Osten | Strasbourg | 57 441 | 5 556 219
|
169 | 44 | Alsazia Champagne-Ardenne Lorraine |
||
Region metropolitana | Hauts-de-France (Franzia Auta) |
Lille | 31 806 | 6 004 947
|
170 | 32 | Nord-Pas-de-Calais Picardy |
|||
Region metropolitana | Île-de-France (Ijula de Franzia) |
Paris | 12 011 | 12 262 544
|
209 | 11 | zënza mudazion | |||
Region metropolitana | Normandie (Normandia) |
Norman: Normaundie | Rouen | 29 907 | 3 325 032
|
102 | 28 | Normandia Auta Lower Normandia Bassa |
||
Region metropolitana | Nouvelle-Aquitaine (Nueva Aquitania) |
Occitan: Nòva Aquitània Basch: Akitania Berria |
Bordeaux | 84 036 | 6 010 289
|
183 | 75 | Aquitainia Limousin Poitou-Charentes |
||
Region metropolitana | Occitanie
(Occitania) |
Occitan: Occitània Catalan: Occitània |
Toulouse | 72 724 | 5 933 185
|
158 | 76 | Languedoc-Roussillon Midi-Pyrénées |
||
Region metropolitana | Pays de la Loire (Paesc de la Loire) |
Breton: Broioù al Liger | Nantes | 32 082 | 3 806 461
|
93 | 52 | zënza mudazion | ||
Region metropolitana | Provence-Alpes-Côte d'Azur (Provënza-Elpes-Costa Bruma) |
Provençal: Provença-Aups-Còsta d'Azur (Prouvènço-Aup-Costo d'Azur) |
Marseille | 31 400 | 5 081 101
|
123 | 93 | zënza mudazion | ||
Region sëuramer | Guadeloupe | Creol de la Antilles: Gwadloup | Basse-Terre | 1 628 | 384 239
|
41 | 01 | zënza mudazion | ||
Region sëuramer | Guyane (Guiana Franzëusa) |
Cayenne | 83 534 | 281 678
|
51 | 03 | zënza mudazion | |||
Region sëuramer | La Réunion (Réunion) |
Reunion Creole: La Rényon | Saint-Denis | 2 504 | 861 210
|
45 | 04 | zënza mudazion | ||
Region sëuramer | Martinique | Antillean Creole: Matinik | Fort-de-France | 1 128 | 364 508
|
51 | 02 | zënza mudazion | ||
Region sëuramer | Mayotte | Shimaore: Maore Malagasy: Mahori |
Mamoudzou | 374 | 262 895 | 26 | 06 | zënza mudazion | ||
632 734 | 67 251 298 | 1 910 |
DipartimëncModifica
Europa | |
---|---|
Albania • Andora • Austria • Belje • Bieloruscia • Bosnia y Herzegovina • Bulgaria • Republica Ceca • Cipre • Croazia • Danimarca • Estonia • Finlandia • Franzia • Germania • Grecia • Islanda • Irlanda • Letonia • Liechtenstein • Lituania • Luxemburg • Macedonia dl Nord • Malta • Moldova • Monaco • Montenegro • Norvegia • Paejes Basc • Polonia • Portugal • Riam Unì • Romania • Ruscia • San Marino • Serbia • Slovachia • Slovenia • Spania • Svezia • Svizra • Talia • Turchia • Ucraina • Ungaria • Zità dl Vatican |
- ↑ "France". UNGEGN World Geographical Names. New York, NY: United Nations Group of Experts on Geographical Names. Trat ite ai 27 November 2020.
- ↑ Populations légales des régions en vigueur au 1er janvier 2022
- ↑ "La nouvelle nomenclature des codes régions" (per francese). INSEE. Trat ite ai 17 January 2016.