Leo Runggaldier
Articul per Ladin Gherdëina |
Leo Runggaldier (* 31 de mei 1888 a Urtijëi – † 5 de utober 1961 a Dispruch), ënghe Leo da Furdenan, ie n autor ladin de Gherdëina.
Biografia
mudéBera Leo fova jit a Dispruch a studië giurisprudënza y filosofia. Si gran amich fova a Dispruch, l dutor Tone de Val, da chël che do si mort ovel giatà scialdi de si lëures ladins. Tla prima viëra ie bera Leo stat sul front sciche ufizier y se à nce vadanià na bedaia d'arjënt [1]. Ntan la segonda viëra mondiela tl 1940 iel stat zarà via dai nazisc ajache l fova "nia optant". Te chëi riei ani al scrit la ciantia Gherdëina Gherdëina. Tl 1951 ie Leo Runggaldier unì inò te Gherdëina ulache l à nsenià ladin tla scola media de Urtijëi y tla scoles d'ert fin ala pension [2].
Tl 1921 al publicà a Dispruch n pitl cudejel: Stories i Cianties per kei de Gerdeina.
Notes
mudé- ↑ V. A. (Vinzenz Aldosser):Bera Leo Runggaldier da Furdenan. Calënder de Gherdëina 1962, Urtijëi 1961, pl. 29
- ↑ Rut Bernardi Paul Videsott: Geschichte der ladinischen Literatur. pl. 208.
Operes
mudé- A Batista
- Ala jëuna
- Cristl da Sulé
- Gherdëina Gherdëina
- Gherdëina, mi tiëra plu santa
- L Dragon de Bulacia
- L Grof da Sacun
- L orco d Col dala Pelda
- L orco dl Balest
- L scioz “dla gran Roa” de Resciesa
- L scioz tla ciajea dl Marëufer
- L Tuesse
- L vedl da Festil
- La chiena de Gherdëina
- La Cristana di Plans da Fëur
- La pënia
- La taia longia
- La vespres de Sëlva
- Ladin, o bel Ladin
- Lisa, Stina y Ujep di Gran Iacun
- Mihl Iagher
- Ora Puntives
- Pitli versli
- Son vierc
- Sun bancon
- Ta Santa Cristina
- A Batista
- A Diosa
- A Iacun
- A Meine
- A Partl
- A Tone
Test
mudéGherdëina Gherdëina
Gherdëina, Gherdëina,
d'or stiza ti monc,
y luna y luna
da un al auter dalonc.
Gherdëina, Gherdëina,
granda de dut l bën,
ududa, uluda da
nëus drë nsci gën.
Gherdëina, Gherdëina,
dl'oma si rujené
rejona, rejona,
y no te l desmincë.